Απόσπασμα από την ομιλία του Τόλη Νικηφόρου για την ανθολογία "Το θηλυκό πρόσωπο της ποίησης στη Θεσσαλονίκη".
---------------------------------------------------------- --------------------------------------
Αισθάνομαι τυχερός που έχω γνωρίσει αυτά τα ξωτικά της πόλης των φαντασμάτων , γυναίκες απόλυτα προσγειωμένες στην καθημερινή πραγματικότητα και ταυτόχρονα, πλάσματα αινιγματικά και μυστηριώδη. Εκτιμώ το ήθος του ποιητικού τους έργου , την προσωπική ματιά της κάθε μιας , εκτιμώ την ποιητική συνέπειά τους σε όσα πιστεύουν και όσα ονειρεύονται , το θάρρος τους (πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που χρειάζεται ένας άνδρας) να εκπληρώσουν την εσωτερική τους εντολή , να μιλήσουν μυστικά κι άλλες φορές απροκάλυπτα , εκρηκτικά για τα τραύματα και τις χαρές τους , να μιλήσουν για τους έρωτές τους , για τις ματαιώσεις και τις προσδοκίες τους , να εκφράσουν την ψυχή τους σε εποχές δύσκολες , σε μια πόλη συντηρητική , συχνά αποπνικτική και μέσα απο ένα οικογενειακό περιβάλλον πολλές φορές ιδιαίτερα καταπιεστικό . Η ανθολογία ήταν κάτι που έλειπε από το σώμα της ελληνικής ποίησης , κάτι που έλειπε απ΄ όσους΄θα ήθελαν να πάρουν μια πρώτη γεύση , ένα φευγαλέο άρωμα από τις ποιήτριες της πόλης μας για να επιδιώξουν μετά μια καλύτερη γνωριμία μαζί τους , να αναζητήσουν και να διαβάσουν τα βιβλία τους..................................................
΄Ενα ερώτημα όμως που ανακύπτει από τον τίτλο της ανθολογίας είναι αν η ποίηση που γράφεται από άνδρες ή γυναίκες στη Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να έχει κάποια ιδιειτερότητα , κάποια ιδιομορφία που τη διαχωρίζει από την ποίηση που γράφεται στην Αθήνα , στην Καλαμάτα ή στην Αλεξανδρούπολη. Για τη σχέση πόλης και ποίησης γράφει η Κατερίνα Καριζώνη στην εισαγωγή :
"Ολοι αποδέχονται εμμέσως πλην σαφώς , κάποια κοινά χαρακτηριστικά που συνυπάρχουν στο έργο των Θεσσαλονικέων δημιουργών ταυτόχρονα με τα ιδιαίτερα κι ανεπανάληπτα γνωρίσματα του κάθε λογοτέχνη. Τα χαρκτηριστικά αυτά έχουν τις ρίζες τους στον περιβάλλοντα χώρο , στο κλίμα , στο φυσικό τοπίο αλλά και στην ιστορία και στην πνευματική παράδοση της πόλης. Η ιδιάζουσα ΄φυσική αλλά και πνευματική ατμόσφαιρα της πόλης λοιπόν φαίνεται ότι έχει διαμορφώσει ένα ύφος αλλά και ένα ήθος γραφής που κινέιται ως κρυφή ταυτότητα κάτω από τις λέξεις. Τα διακριτικά αυτής της ταυτότητας είναι η ενδοστρέφεια , οι χαμηλοί τόνοι, η λιτότητα στην έκφραση , η εμμονή στο εσωτερικό τοπίο , η αυστηρότητα και η βιωματική γραφή."
Συμφωνώ ότι κάποτε ήταν έτσι , αμφιβάλλω αν συνεχίζει να είναι έτσι και είμαι βέβαιος ότι στο άμεσο μέλλον δεν θα είναι έτσι . Η ανθολογία καλύπτει μια ποιητική διαδρομή ογδόντα περίπου ετών και ο τρόπος που έγραφε η Ζωή Καρέλλη το 1930 διαφέρει από τον τρόπο που έγραφαν οι Μαρία Αγαθοπούλου και η Μαριέττα Καραγιάννη το 1960. Ακόμη περισσότερο διαφορετικός ήταν ο τρόπος που έγραφαν η Ρούλα Αλαβέρα και η Μυρτώ αναγνωστοπούλου το 1980 και εντελώς άλλος ο τρόπος που έγραφαν η Χλόη Κουτσουμπέλη και η Ευτυχία Αλεξάνδρα Λουκίδου το 2000.- Όπως άλλη ήταν η Θεσσαλονίκη των 200 χιλιάδων , των χριστιανών , μουσουλμάνων και εβραίων , άλλη η Θεσσαλονίκη της προσφυ΄γιάς και η αμιγώς ελληνικής Θεσσαλονίκη των πεντακοσίων χιλιάδων κατοίκων και άλλη η ζούγκλα της ασφάλτου και του μπετόν , η μητρόπολη που προσεγγίζει το ενάμισυ εκατομμύριο κατοίκους με την εισροή και μερικών εκατοντάδων χιλιάδων οικονομικών μεταναστών. Άλλη θα είναι και η Θεσσαλονίκη του αύριο. Σημαντική η παράδοση και η επίδραση των σπουδαίων ποιητών και πεζογράφων της πόλης αλλά σήμερα έχουμε εντελώς διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες. Σήμερα έχουμε ένα πο΄λυπλόκαμο τέρας στο λεκανοπέδιο που παράγει αργά και σταθερά θλιβερά αντίγραφά του σε ολόκληρη την επικράτεια. Σήμερα έχουμε την πανελλήνια αλλά και παγκόσμια φρενίτιδα της κατανάλωσης , τη βασιλεία της ρύπανσης , του μπετόν , του αυτοκινήτου , της διαφθοράς και των ναρκωτικών και δεν ξέρω αν μπορεί να επιβιώσει η οποιαδήποτε ιδιατερότητα της Θεσσαλονίκης μέσα σ΄ αυτή την λαίλαπα.΄Εχω μάλιστα την εντύπωση ότι οι νέοι ποιητές και πεζογράφοι , άνδρες ή γυναίκες , οι τριαντάχρονοι και οι εικοσάχρονοι κινούνται μέσα στην ίδια ατμόσφαιρα και στο ίδιο κλίμα σε όποιοι μέρος της χώρας μας κι αν κατοικούν .Και δεν έχουν καν αναμνήσεις για να τραφούν και μέλλον στο οποίο να ελπίσουν................................................................................................................
No comments:
Post a Comment