Thursday, January 31, 2008

Μικρό δοκίμιο για τις μυρωδιές

Τα πρόσωπα τα θυμάμαι πιο πολύ απ΄ τις μυρωδιές τους, παρά από τις πράξεις τους . Το ίδιο και τα πράγματα , τους τόπους τα συμβάντα . Εκείνο που πυροδοτεί τη μνήμη , κινητοποιεί τους μηχανισμούς συγκίνησης , δίνει ονόματα και σημασίες στους ίσκιους , σχήματα και μορφές σε όσα χάθηκαν είναι οι αισθήσεις . Αυτές ξεκλειδώνουν την κασετίνα της μνήμης σαν αόρατα και μαγικά κλειδιά κρυμμένα μέσα μας .Η παιδική ηλικία είναι ένας απέραντος χάρτης αισθήσεων και αρωμάτων , ένας ευάλωτος κήπος από μυρωδιές αποθησαυρισμένες στη μνήμη μας .
Θα προσπαθήσω να θυμηθώ μερικές απ΄ αυτές . Καταρχάς η μυρωδιά των σχολικών τετραδίων , της καινούργιας δερμάτινης τσάντας στην αρχή της χρονιάς . Ύστερα η μυρωδιά απ΄ τα ξυμένα μολύβια και τα νάιλον καπλαντίσματα που κόστιζαν δυο δεκάρες . Η μυρωδιά των ξεροψημένων κουλουριών στην αυλή του σχολείου , η μυρωδιά της θερμάστρας πετρελαίου σε συνδυασμό με το άρωμα από τις φλούδες των πορτοκαλιών που έκαιγαν πάνω της . Η μυρωδιά από την είσοδο της πολυκατοικίας μας ανακατεμένη με τις οσμές των φαγητών που μαγειρεύονταν πίσω απ΄ τις πόρτες .Κάθε πόρτα είχε και δικό της άρωμα, σαν ένα στίγμα που συνήθως σημάδευε και τους ανθρώπους που έμεναν πίσω απ΄ αυτήν . Η μυρωδιά της
γαζίας που ήταν τοποθετημένη σε μια γλάστρα στο χωλ και μας υποδεχόταν κάθε φορά που μπαίναμε στο σπίτι . Η μυρωδιά των κλειστών σαλονιών , που άνοιγαν μόνο για τους επισκέπτες και σπάνια για τους ενοίκους του σπιτιού . Η οσμή της ναφθαλίνης στα μάλλινα ρούχα στη ντουλάπα, αλλά και οι μυρωδιές απ΄ τα σώματα των ανθρώπων μες στα ρούχα. Κάθε φόρεμα και μια άλλη οσμή , κάθε κουστούμι κι ένα αλλιώτικο άρωμα. Η μυρωδιά της κλεισούρας που ανέδιδαν τα παλιά ρούχα στα μπαούλα , η βαριά ωστόσο καθησυχαστική μυρωδιά απ΄ τις μάλλινες κουβέρτες της γιαγιάς μου που ήταν όλες πλεγμένες απ΄ τα χέρια της. Η ευωδιά του ξύλου στα πατώματα του σπιτιού της , αλλά και στα σπίτια των φιλενάδων της , η μυρωδιά της αναμμένης ξυλόσομπας . Η ευωδιά των φρέσκων μήλων και των μανταρινιών στη φρουτιέρα το χειμώνα .Τα αρώματα που ανέδιδαν οι τριανταφυλλιές του μπαλκονιού την Άνοιξη , αλλά και το άρωμα των βύσσινων μέσα στα μπουκάλια του λικέρ το καλοκαίρι . Οι μυρωδιές των ιδρωμένων χεριών μέσα στα γάντια και στα καπέλα που είχαν ξεχαστεί στις κρεμάστρες κι ύστερα οι ίδιες οι ανθρώπινες οσμές . ΄Άλλη η οσμή της μητέρας μου , άλλη της γιαγιάς , άλλη του πατέρα . Οι μυρωδιές των αγοριών στο σχολείο που ήταν τελείως διαφορετικές από των κοριτσιών , οι μυρωδιές των δασκάλων και αργότερων των καθηγητών στο γυμνάσιο .Η μυρωδιά των δαμάσκηνων μέσα στο ρύζι και στη γέμιση της γαλοπούλας τα Χριστούγεννα και η ευωδιά των τσουρεκιών και των κόκκινων αυγών το Πάσχα. Η μυρωδιά του οινοπνεύματος , του σιροπιού για το βήχα , του βιξ , της καμφοράς που απλωνόταν στο σώμα μας όταν αρρωσταίναμε . Η οσμή της βρεγμένης γης μετά τη βροχή και των πεσμένων φύλων το Φθινόπωρο .Η μυρωδιά της θάλασσας στην Περαία , των πεύκων στη Χαλκιδική και των ψημένων καλαμποκιών στην πλατεία της Μηχανιώνας . Η μυρωδιά των πρώτων ραντεβού .

Η μυρωδιά του μηχανέλαιου στην ραπτομηχανή της γιαγιάς που άνοιγε κάθε φορά που είχαμε μοδίστρα . Οι μυρωδιές των υφασμάτων ακόμα και των κουρελιών , το άρωμα του καφέ και του πρώτου τσιγάρου , η μυρωδιά του πρώτου φιλιού . Η οσμή των σκουπιδιών που ανέβαιναν μαζί με τις φωνές του δρόμου στο μπαλκόνι και η μυρωδιά απ΄ το θυμίαμα και το λιωμένο κερί στον Άη Δημήτρη , οι μυρωδιές από τα άμφια των παπάδων και από τα μαραμένα λουλουδια που στόλιζαν τον Επιτάφιο . Το άρωμα των παιδικών βιβλίων και των παραμυθιών . Το άρωμα των χαμένων πραγμάτων . Η οσμή των μοναχικών ανθρώπων . Η μυρωδιά της εφημερίδας στα χέρια του πατέρα μου και του κραγιόν στα χείλη της μητέρας . Η μυρωδιά των λέξεων στα στόματα των ανθρώπων που αγαπήσαμε . Η μυρωδιά των ιστοριών τους . Κυρίως αυτή , που παραμένει μέχρι σήμερα αναλλοίωτη.

Κάθε ιστορία έχει την δική της μυρωδιά , κάθε πρόσωπο το ξεχωριστό του άρωμα , κάθε περιπλάνηση τον δικό της μυστικό σκοπό . Κι όλη αυτή η εναγώνια αναζήτηση μέσα απ΄ τους δρόμους της μνήμης , η διαδρομή στις χαμένες αισθήσεις του παρελθόντος , οι παλινδρομήσεις στους διαδρόμους του μυαλού γίνονται με έναν και μοναδικό στόχο να ξαναβρεθεί εκείνη η μακρινή και πολυπόθητη μυρωδιά που μένει μόνο σαν ανάμνηση μέσα μας , η μυρωδιά της αγάπης .

7 comments:

faraona said...

Απιθανο κειμενο.Σ ευχαριστω Κατερινα μου.Με γεμισες με αναμνησεις και ευωδιες.φΙΛΙΑ.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ said...

Και εγω΄ σ΄ ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια .

Anonymous said...

πω πω αρώματα κι αισθήματα, Κατερίνα! Τα μολύβια και οι τσάντες είναι νομίζω κοινός τόπος αναμνήσεων αλλά τα κουλούρια πια έχουν εξαφανιστεί από το δικό μας σχολείο. Τα παιδιά βλέπουν ένα κουλούρι και το αγνοούν επιδεικτικά. .. Άλλες εποχές, άλλα ήθη... Καλησπέρα από τη Νϊσυρο...

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ said...

Γειά σου Νίκο, εγώ τα κουλούρια τα θυμάμαι πολύ καλά γιατί όχι μόνο τα αγόραζα αλλά και τα πουλούσα γιατί στην τρίτη δημοτικού είχαμε έναν δάσκαλο που έβγαζε λεφτά απ΄τα κουλούρια και μας έβαζε να τα πουλάμε στα διαλλείματα .

Anonymous said...

Άκου πράματα! Μη χειρότερα! πρώτη φορά ακούω κάτι τέτοιο...

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ said...

Και όμως .Μας έβαζε να πουλάμε κουλούρια και μετά στο μάθημα μετρούσε τις εισπράξεις. Και μας ζητούσε και τον λόγο γιατί δεν ξεπουλήσαμε .Ωσπου μια μέρα μαζεύτηκαν αγανακτισμένοι οι γονείς μας και διαμαρτυρήθηκαν γιατί όπως είπαν τότε δεν στείλαν τα παιδιά τους στο σχολείο για να πουλάν κουλούρια, αλλά για να μάθουν γράμματα .Κι έτσι τόκοψε αλλά μετά άρχισε το ποτό . Ερχόταν στην τάξη με μια νταμιτζάνα κι έπινε ακόμα στο μάθημα . Είχε πολύ πλάκα αυτός ο δάσκαλος . Ο καημένος ήταν αλκοολικός γιατί είχε χάσει την γυναίκα του.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ said...

Συναντηθήκαμε με την Κλειώ. Είναι πολύ καλή και συμπαθητική κοπέλα .Νίκο μου , έγινες αφορμή για να γνωρίσω αξιόλογους ανθρώπους. Σ΄αγαπούν όλοι πολύ και σε περιμένουν να έρθεις στη Θεσσαλονίκη.