ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ

Ανεμο blog ιά, η νέα παιδική ασθένεια Το διαδικτυακό «κίνημα» εισβάλλει δυναμικά κατακτώντας και την ελληνική κοινωνία

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΧ. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ


Η ταχεία εξέλιξη του Διαδικτύου έχει μετατρέψει εκατομμύρια ιστολόγια από όλον τον πλανήτη σε κομιστές πληροφοριών επί παντός επιστητού «Π οιοι είναι αυτοί οι bloggers; Και πόσοι είναι;Βρείτε τους!». Αυτή ήταν η αντίδραση υψηλόβαθμου στελέχους της Αστυνομίας, την επομένη της συγκέντρωσης διαμαρτυρίας για τις καταστρεπτικές πυρκαϊές που σάρωσαν τη χώρα μας το περασμένο καλοκαίρι. Η συγκέντρωση διοργανώθηκε από την «μπλογκόσφαιρα» και τα νέα διαδόθηκαν, ουσιαστικά, στόμα με στόμα ή μάλλον e-mail με e-mail. Εκείνο το διάστημα χύθηκε πολύ μελάνιπραγματικό και ψηφιακό- σε μια προσπάθεια ερμηνείας του καινοφανούς φαινομένου. Πολλοί στον «offline» κόσμο μίλησαν για νέο κίνημα, με αξιοσημείωτη δυναμική, στα ιστολόγια όμως επιβεβαιωνόταν το αυτονόητο: ότι δηλαδή στο Διαδίκτυο ο καθένας είναι μόνος του και εκπροσωπεί τον εαυτό του. Εκτοτε, όπως απέδειξε και η πρόσφατη επικαιρότητα, οπότε ανακατεύτηκαν τα blogs με κάποιους υπόπτων προθέσεων «bloggers», με ανώνυμους ηλεκτρονικούς κονδυλοφόρους και διαδικτυακούς εκβιαστές, μάλλον χύθηκε πολύ νερό στο αυλάκι του ελληνικού Ιnternet. Και η ελληνική κοινωνία άρχισε να γνωρίζει το νέο διαδικτυακό κίνημα (οι περισσότεροι bloggers, υπέρμαχοι της ατομικότητας, αμφισβητούν τον όρο «κίνημα») ανάποδα· από τις παιδικές του ασθένειες. Πάθαμε... ανεμοblogιά όπως έγραψε προχθές ένας blogger στο ιστολόγιό του.

Ο όρος «blog» προέρχεται από το «web blog» που αποδίδεται ως διαδικτυακό ημερολόγιο. Σε απλά ελληνικά, μιλάμε για προσωπικές ιστοσελίδες, στις οποίες οι δημοσιεύσεις των συγγραφέων τους παρουσιάζονται σε αντίστροφη χρονολογική σειρά. Μπορεί να περιέχουν σχόλια, ειδήσεις, φωτογραφίες, μουσική ή βίντεο ή και όλα μαζί. Η θεματολογία τους μπορεί να αντληθεί από το σύνολο της πολιτικής, οικονομικής, πολιτιστικής, αθλητικής και προσωπικής ζωής. Υπάρχουν blogs με ξεκάθαρο χαρακτήρα, καταπιάνονται δηλαδή με κάποιον συγκεκριμένο τομέα, υπάρχουν άλλα (ελάχιστα στη χώρα μας) που είναι ειδησεογραφικά, τα περισσότερα είναι προσωπικού χαρακτήρα, ενώ κάποια μπορεί να είναι πιο συνδυαστικά.

Το1994, ένας νεαρός φοιτητής του κολεγίου Swarthmore ο Τζάστιν Χολ άρχισε να γράφει στο blog του και θεωρείται μάλλον ως ένας εκ των παλαιοτέρων, όπως άλλωστε και ο Τζέρι Πουρνέλ. Μόλις όμως το 1997 ο Τζον Μπάργκερ χρησιμοποίησε τον όρο «web log», που μετονομάστηκε σε blog από τον Πίτερ Μέρχολζ 1999. Την ίδια χρονιά οι Ιβαν Γουίλιαμς και Μεγκ Χούριχαν εγκαινίασαν την πλατφόρμα blogger, η οποία εξαγοράστηκε από την Google το 2003 και αποτελεί τη βάση του δημοφιλέστατου blogspot.com, στο οποίο ο οποιοσδήποτε μπορεί κατέχει χώρο και διαδικτυακή διεύθυνση δωρεάν προκειμένου να δημιουργήσει το ιστολόγιό του. Είναι ενδεικτικό ότι πάνω από το 70% των ελληνικών blogs στηρίζεται σε αυτή την πλατφόρμα.

Τόσο η τεχνολογική εξέλιξη όσο και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων του Διαδικτύου προκάλεσαν ιλιγγιώδη μεγέθυνση της λεγόμενης μπλογκόσφαιρας. Πολλοί ιστολόγοι έγιναν τόσο δημοφιλείς που προσελήφθησαν σε παραδοσιακά ΜΜΕ, ενώ πολλές εφημερίδες ή περιοδικά ενέταξαν μόνιμες στήλες για τα blogs. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο πόλεμος στο Ιράκ έδωσε νέα δυναμική στο blogging, καθώς έκαναν την εμφάνισή τους ιστολόγια τόσο από τους κατεχόμενους Ιρακινούς όσο και από τους ίδιους τους αμερικανούς στρατιώτες που απέδιδαν την πραγματική μαρτυρία στη φρίκη του πολέμου- κάτι αντίστοιχο με την έκρηξη της συγγραφής απομνημονευμάτων που γνώρισε η Ευρώπη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε κρίσιμες στιγμές τις επικαιρότητας έχει παρατηρηθεί ότι ενεργοποιούνται τα δημοσιογραφικά αντανακλαστικά των ιστολόγων και συνήθως σε τέτοιες χρονικές συγκυρίες είναι που η μπλογκόσφαιρα κερδίζει σε αξιοπιστία. Σήμερα στον πλανήτη τα blogs ίσως να προσεγγίζουν τα 200 εκατομμύρια, ενώ κάθε μέρα προστίθενται 80.000. Στην Ελλάδα τα ιστολόγια είναι πολλές χιλιάδες, αν και λιγότερα από τα μισά ανανεώνονται μία φορά τον μήνα.

Στη χώρα μας τα blogs έχουν αποκτήσει σημαντική δυναμική τα τελευταία χρόνια, γεγονός που ερμηνεύεται και από τη σταδιακή εξάπλωση της ευρυζωνικότητας. Σχεδόν επτά στα δέκα ιστολόγια γράφονται από υψηλής μόρφωσης άνδρες κάτω των 30 ετών, κοινωνική ομάδα που ταυτίζεται ούτως ή άλλως με το προφίλ του μέσου έλληνα χρήστη του Διαδικτύου.

Οι θεωρητικοί της επικοινωνίας όταν εξετάζουν το φαινόμενο κάνουν λόγο για επανάσταση στη νομή και διαχείριση της πληροφορίας. Μάλιστα μιλούν για «μετάβαση της κοινωνίας από την τηλεοπτική στην ηλεκτρονική δημοκρατία» , διαδικασία που διευρύνεται όσο αίρεται το ψηφιακό χάσμα. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση στην πληροφορία, ενώ δημιουργείται και νέο εφαλτήριο για τον έλεγχο της εξουσίας, που έρχεται να συμπληρώσει την κοινοβουλευτική δράση και τη δραστηριότητα των παραδοσιακών ΜΜΕ.

Αυτό που επισημαίνεται από τους ειδικούς είναι ότι το Διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει νέα ταυτότητα για το άτομο, η οποία όμως μπορεί να συνεπάγεται «έλλειψη δέσμευσης και μειωμένη αντίληψη ευθύνης». Γενικά το Ιnternet έχει χαρακτηριστεί ως «ο χώρος όπου αποθεώνoνται η ατομική επιλογή και η εξατομίκευση», ιδιότητα αντιφατική σε σύγκριση με τη μαζικότητα του νέου μέσου.

Πρόσφατα η πολυφωνία του Διαδικτύου φάνηκε όταν τη στιγμή που χιλιάδες Ελληνες έψαχναν στο Διαδίκτυο το επίμαχο DVD- για το οποίο τόσο πολλά έχουν ειπωθεί-, πρωτοβουλία ιστολόγων, με επικεφαλής το blog elawyer.blogspot.com, εξέδωσε οργισμένο μανιφέστο με τίτλο «Δεν θέλω να δω το DVD », μέσω του οποίου τασσόταν υπέρ της προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ της 1.3.2008