Thursday, June 19, 2014

Valspalio

Χορεύοντας ένα δολοφονικό βαλς στην παλιά Θεσσαλονίκη

Δημοσιεύθηκε στις 18 Ιουνίου 2014 και έχει αναγνωσθεί 650 φορές.
Θα χρειαστείτε 2 λεπτά για να διαβάσετε αυτό το άρθρο.
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
Μίνως-Αθανάσιος ΚαρυωτάκηςΜίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης, φοιτητής δημοσιογραφίας ΑΠΘ

Οι χαρακτήρες της Καριζώνη είναι περίπλοκοι
Το «Βαλς στην ομίχλη» ουσιαστικά πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που μας μεταφέρει στη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 19ου αιώνα. Η ηρωίδα του βιβλίου ζει στη δική μας εποχή και εργάζεται σ’ένα αρχείο εφημερίδων. Ξαφνικά, το αρχείο πιάνει φωτιά και για να γλιτώσει πηδά μέσα σε μια παλιά εφημερίδα κι έτσι βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη του 1899, όπου η Οθωμανική Αυτοκρατορία αντιμετωπίζει πλέον ζωτικά προβλήματα και απειλείται με τη διάλυσή της.
Η συμπρωτεύουσα παίζει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη της πολιτικής της Υψηλής Πύλης στα Βαλκάνια, γι’ αυτό έχει καταφέρει να συγκεντρώσει πλήθος μυστικών πρακτόρων που δουλεύουν για την ίδια, αλλά και για ομάδες Ελλήνων, Ρουμάνων και Βουλγάρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βουλγαρική Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση, (ΙΜRΟ, ΕΜΕΟ), που παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής και σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία είχε αναπτύξει συγχρόνως στενή σχέση με τη Σερβία, καθώς το 1887 έλαβε τέσσερα εκατομμύρια  χρυσά φράγκα από τον κρατικό προϋπολογισμό της χώρας. Ο στόχος της όπως και των άλλων οργανώσεων δεν ήταν άλλος από το να σπείρει τη διχόνοια και να συμβάλλει στην κατάρρευση της κραταιής Αυτοκρατορίας.
Η έντονη παρουσία των ποικίλων εθνοτήτων στη συμπρωτεύουσα φανερώνει τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της, ο οποίος δυστυχώς πλέον τείνει να χαθεί. Στους δρόμους της θα έρθουμε σε επαφή με Εβραίους, Νεότουρκους, Οθωμανούς, Έλληνες, Βούλγαρους, Ντονμέδες, Φράγκους και άλλες πολλές φυλές και θρησκευτικές ομάδες, οι οποίες σύμφωνα με τα προστάγματα του εθνικισμού και του διαφωτισμού που είναι απόρροια της Γαλλικής Επανάστασης που ξεκίνησε το 1789, θέλουν να αποτάξουν τον Οθωμανικό ζυγό και να καρπωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη.
vals_stin_omichli
Η άρχουσα τάξη από τη μεριά της, μετά την ελληνική επανάσταση το 1821 και τις διάφορες επαναστατικές κινήσεις που έχουν σημειωθεί κατά τόπους, έχει καταλάβει ότι πρέπει να επιβληθεί στις εθνότητες και στους Νεότουρκους, ώστε να διατηρήσει τα κεκτημένα. Η μεγάλη διαφθορά που κυριαρχεί όμως μαζί με τον διακαή πόθο των υπόδουλων για ελευθερία, θα οδηγήσει δεκατέσσερα χρόνια αργότερα  στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο, στην ανάδειξη του Μουσταφά Κεμάλ ως ρυθμιστή του Τουρκικού ζητήματος και εν τέλει στην εξαφάνιση των Οθωμανών και της Αυτοκρατορίας τους.
Σ’αυτή την ταραγμένη περίοδο θα ακολουθήσουμε τον Φρανκ Αμαντέους Μάγερ, ανιψιό του προξένου της Αυστρίας, και τη Σοφία Σιμώτα, οι οποίοι θα προσπαθήσουν να αποδείξουν ότι ο Κίμων Περίδης , ο φερόμενος ως δολοφόνος του γνωστού επιχειρηματία και τοκογλύφου Αλή Σαράτσογλου, είναι αθώος. Θα καταφέρουν τελικά να αποδείξουν ότι ο Περίδης δεν είναι ένοχος ή θα βυθιστούν μες στα μυστικά της πόλης, η οποία μοιάζει –σύμφωνα με την πρώτη σελίδα του βιβλίου- με τη γνωστή σε όλους μας Γκόθαμ Σίτι;

επανακυκλοφορεί για τέταρτη φορά
Μέσα από την αστυνομική περιπέτεια που πλάθει έντεχνα η Κατερίνα Καριζώνη, οδηγούμαστε σ’ ένα οδοιπορικό της παλιάς Θεσσαλονίκης. Γευόμαστε τις μυρωδιές της, συλλέγουμε σημαντικά στοιχεία για το παρελθόν της και βλέπουμε με ενάργεια τον βαρυσήμαντο ρόλο που έπαιζε η πόλη τόσο για τους βαλκανικούς λαούς όσο και για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ταξιδεύουμε από τη συνοικία της Μπαράς, όπου στεγάζονταν τα πορνεία της Θεσσαλονίκης, που βρίσκονταν κοντά στον Βαρδάρι και τις σημερινές οδούς Αφροδίτης, Βάκχου και Ταντάλου μέχρι την πλατεία Γιανίκ Μοναστρί: πλατεία του Καμένου Μονοναστήριου, σημερινή πλατεία Βαρδαρίου, το Ουν Καπάν: σημερινό Καπάνι και τον Πύργο του Αίματος, που δεν είναι άλλος από τον πασίγνωστο Λευκό Πύργο.
Γνωρίζουμε τον τύπο της εποχής, Φάρος της Θεσσαλονίκης, Journal de SaloniqueProgresde Salonique κ.ο.κ. Μπαίνουμε στα άδυτα της ζωής των γνωστών επιχειρηματιών της πόλης όπως της οικογένειας Μοδιάνο και Αλλατίνι, προσπαθώντας πάντα να βρούμε τον μίτο της μυστηριώδης ζωής του Σαράτσογλου, ο οποίος άνηκε στους επιφανείς κατοίκους της, άλλα και τον «Σκοτεινό ιππότη» που βολοδέρνει το βράδυ στη συμπρωτεύουσα.
Οι χαρακτήρες της Καριζώνη είναι περίπλοκοι, έξυπνοι, δολοπλόκοι και πολυδιάστατοι. Μπερδεύουν εντέχνως τον αναγνώστη οδηγώντας τον συχνά σε λάθος συμπεράσματα. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με την ένταση και την ατμοσφαιρικότητα που αποπνέει το βιβλίο –χαρακτηριστικά ενός καλού αστυνομικού μυθιστορήματος-  σφιχταγκαλιάζουν με ζέση τον αναγνώστη μην αφήνοντάς τον σε κανένα σημείο να ανασάνει.
_1908.000
Ο τίτλος του πονήματος της συγγραφέως δίνει το απαραίτητο έναυσμα για να γίνει μία σύγκριση με το βιενέζικο βαλς. Για να ακολουθήσει κανείς τον χορό αυτό δεν χρειάζεται μονάχα να γνωρίζει τα βήματα, αλλά να έχει ρομαντισμό, ευαισθησία, να γνωρίζει να περιστρέφεσαι καλά και πάνω απ’όλα να είναι γρήγορος! Έτσι, ακριβώς είναι δομημένο το βιβλίο, σαν ένα εκστατικό βιενέζικο βαλς, που ακόμα κι αν δεν θέλεις να το χορέψεις σε αναγκάζει να μάθεις τα βήματα και να ακολουθήσεις τον ρυθμό του.

Η τωρινή έκδοση έχει δουλευτεί ξανά από τη συγγραφέα
Πέρα απ’όλα όσα αναφέρθηκαν όμως, και η θητεία της συγγραφέως στην ποίηση παίζει τον δικό της ξεχωριστό ρόλο –η Κατερίνα Καριζώνη ξεκίνησε από την ποίηση και στη συνέχεια μεταπήδησε στο μυθιστόρημα-. Οι περίτεχνες εκφράσεις, οι ποιητικές αναφορές μες στο βιβλίο και η καλοδουλεμένη γλώσσα που χρησιμοποιείται καθ’ όλη τη διάρκειά του, συμβάλουν στην επιτυχημένη αναπαράσταση της δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών εκείνης της περιόδου. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο η ιστορία του Μάγερ και της Σοφίας φαίνεται τόσο αληθινή.
Κλείνοντας, θα πρέπει να αναφερθεί ότι το «Βαλς στην ομίχλη» είναι ένα βιβλίο που έχει γράψει τη δική του ξεχωριστή ιστορία, καθώς κυκλοφορείσαι το 2001 και αγαπήθηκε τόσο ώστε επανακυκλοφορεί για τέταρτη φορά. Η τωρινή έκδοση έχει δουλευτεί ξανά από τη συγγραφέα με στόχο να εξαφανιστούν κυρίως κάποιες επαναλήψεις, ώστε να είναι ακόμα πιο λογοτεχνικά εύγευστο το τελικό αποτέλεσμα.
Δυστυχώς ή ευτυχώς στο έργο της Καριζώνη δεν υπάρχουν γλωσσικά ολισθήματα και όπως υπονοήθηκε και παραπάνω είναι και ευανάγνωστο. Αν θέλετε να μάθετε ένα μέρος από την ιστορία της Θεσσαλονίκης ή απλά σας αρέσουν τα αστυνομικά μυθιστορήματα, τότε θα πρέπει  να του δώσετε μία ευκαιρία. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα σας απογοητεύσει, ενώ θα σας διδάξει επίσης, ότι καθώς η μέρα σβήνει νωχελικά στη Θεσσαλονίκη και οι ήχοι της καθημερινότητας χάνονται μες στο σκοτάδι, ένας διαφορετικός κόσμος αρχίζει να ξυπνά…
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη και κοστίζει περίπου 12€.

No comments: