Saturday, February 12, 2022
Tuesday, March 23, 2021
Αναδημοσίευση απ΄τη ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Tuesday, February 9, 2021
Monday, January 25, 2021
Thursday, January 21, 2021
Wednesday, January 6, 2021
Αναδημοσίευση από το Manispace.gr
Thursday, December 10, 2020
Sunday, December 6, 2020
Wednesday, December 2, 2020
Sunday, November 22, 2020
Thursday, November 19, 2020
Wednesday, November 11, 2020
Αναδημοσίευση από το blog out of the walls
Κατερίνα Καριζώνη:
Ρεσάλτο, ποιήματα 1969-2008, εκδ. Αρμός, σ. 270, Αθήνα 2009.
“Στα βόρεια της Άνοιξης / υπάρχει μια κοιλάδα / υπάρχει ένα νόημα από πουλιά”.
Στα ποιήματα του βιβλίου οι μνήμες επιστρέφουν διαρκώς στο παρόν, με διάφορα προσωπεία, συχνά με τη μορφή αντικειμένων, γνωστών λογοτεχνικών ηρώων, τοπωνυμίων της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και πλάγιων αναφορών στη νεότερη Ιστορία. Τα αντικείμενα δεν προσωποποιούνται, αλλά αποτελούν από μόνα τους πρόσωπα. Η νοσταλγία έχει συνήθως αρνητικό πρόσημο, κάτι πολύ σπάνιο γενικά στην ποίηση, ενώ ο θάνατος, η ακινησία και η φθορά συμβαδίζουν με τη δράση, την κίνηση και τη ζωή. Ο χρόνος δεν λειτουργεί γραμμικά: παρελθόν και παρόν αποτελούν μέρη της ίδιας εικόνας. Πολλά ποιήματα τα είδα ως προσπάθεια διαφυγής από τη λογική με το άνοιγμα παραθύρων στη φαντασία. Η λέξη φαντασία όμως δεν είναι ακριβής ούτε αρκετή για να περιγράψει το υπερρεαλιστικό κλίμα ή υπόβαθρο κάποιων ποιημάτων.
Διονύσης Στεργιούλας
Monday, November 9, 2020
14.10.2020 | 16:38
Ο Αργύρης Καστανιώτης μιλάει για το μέλλον της εκδοτικής αγοράς
Μιλήσαμε με τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις Καστανιώτη
Αγγελική Μπιρμπίλη
A-A+0
Ο Αργύρης Καστανιώτης από τις Εκδόσεις Καστανιώτη μιλάει για το μέλλον της εκδοτικής αγοράς και της ποίησης.
Ο Covid-19 «στηρίζει» το βιβλίο; Πώς βλέπετε το μέλλον της εκδοτικής αγοράς με δεδομένη την πανδημία αλλά και την οικονομική κρίση που τη συνοδεύει;
Όλη αυτή η κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει είναι πρωτόγνωρη, με τους περιορισμούς στις μετακινήσεις, τις αποστάσεις ασφαλείας, τον επιβεβλημένο εγκλεισμό. Υπάρχει μια αιωρούμενη απειλή σε όλο τον κόσμο, μια ανησυχία για την υγεία, την κοινωνία, την οικονομία, ωστόσο διατηρώ μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Η βιβλιαγορά, από την αρχή της καραντίνας μέχρι σήμερα, έδειξε να προσαρμόζεται, ενώ τα βιβλία μας κινήθηκαν ικανοποιητικά. Οι βιβλιόφιλοι εξακολούθησαν να διαβάζουν τους σύγχρονους σπουδαίους συγγραφείς μας, αλλά ξαναστράφηκαν και στα μεγάλα κλασικά έργα, όπως είναι, για παράδειγμα, η «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ, ένα αριστούργημα που ξαναέγινε επίκαιρο.
Εκτιμώ ότι αν προσέξουμε και αποφύγουμε ένα λοκντάουν διαρκείας, δεν θα αλλάξει κάτι δραματικά ή θεαματικά.
Η ποίηση είναι χαμένη υπόθεση;
Πώς θα μπορούσε η ποίηση να θεωρηθεί χαμένη αυτή την εποχή; Η ποίηση δεν είναι τέχνη της ευτυχίας. Συστατικά της είναι ο πόνος, η πληγή, ο έρωτας, ο θάνατος, η μοναξιά, η αγωνία για τα πάντα, η ανησυχία για τον κόσμο που φεύγει και για τον κόσμο που έρχεται.
Αξίζει να διαβάσετε όλα τα ποιητικά βιβλία που έχουμε επιλέξει για αυτό το διάστημα: το «Θάνατος ο Δεύτερος» του Αντώνη Φωστιέρη, την «Αρχαία δίψα» της Κατερίνας Καριζώνη, τον «Ρινόκερω» του Παναγιώτη Ιωαννίδη, το «Μπλε δείπνο» της Δάφνης Νικήτα. Και μαζί με αυτά το «Η ζωή εδώ και τώρα» της Πολωνής νομπελίστριας Βισουάβα Σιμπόρσκα και το «Ρόδο του χρόνου» του Μπέι Ντάο, ο οποίος είναι ο κορυφαίος σύγχρονος Κινέζος ποιητής.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
ΠΟΙΗΣΗ
ΠΑΝΔΗΜΙΑ
«Πηγή: https://www.athensvoice.gr/culture/book/685872_o-argyris-kastaniotis-milaei-gia-mellon-tis-ekdotikis-agoras?fbclid=IwAR0D-1KB5vL32C8VjAMmZGKGSGYtt5BoYZfpDjha2xoUg8qPAg99BQcCbqs»
Friday, November 6, 2020
Συλλογικό έργο: «Αστυνομικές ιστορίες»
Είκοσι έξι αριστοτέχνες συγγραφείς του αστυνομικού είδους συμμετέχουν στην καλαίσθητη έκδοση του εκδοτικού οίκου «24 γράμματα», με τον τίτλο: Αστυνομικές ιστορίες και σε επιμέλεια του γνωστού συγγραφέα Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη. Πρόκειται για ένα συλλογικό έργο, στο οποίο ο κάθε συγγραφέας καταθέτει μια δική του πρωτότυπη ιστορία. Τα αστυνομικά διηγήματα διακρίνονται για την αγωνία, τις ανατροπές, το μυστήριο, αλλά και την αφηγηματική μαεστρία τους, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι το αστυνομικό είδος ανήκει αναμφισβήτητα στην ευρύτερη λογοτεχνία. Εντυπωσιάζουν επίσης η ευρηματικότητα, η φαντασία και η ευφυΐα στα πεζογραφήματα αυτά, τα οποία συμπληρώνονται με μια εύστοχη εικονογράφηση κάθε φορά που απαιτείται.
Η αξιόλογη αυτή λογοτεχνική εργασία είναι ένα πολυφωνικό εγχείρημα που αναδεικνύει την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία και αποδεικνύει ότι η τελευταία έχει να δώσει πολλά στο αναγνωστικό κοινό. Διαβάζοντας κανείς το συλλογικό αυτό έργο αποκτά μια καλή εικόνα της, καθώς ανάμεσα σε μεγάλα ονόματα (ξε)προβάλλουν και νεότεροι φερέλπιδες λογοτέχνες. Εντυπωσιάζουν επίσης τα βιογραφικά σημειώματα των συγγραφέων, μέσω των οποίων κανείς διαπιστώνει ότι οι περισσότεροι είναι πολυτάλαντοι και πετυχημένοι και σε άλλους τομείς, όπως στην ποίηση, στο μυθιστόρημα, στο ιστορικό αφήγημα, αλλά και στις επιστήμες, με πλούσιο και πολύπλευρο έργο κατά περίπτωση. Γρηγόρης Αζαριάδης, Έρικα Αθανασίου, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Άντυ Βρόσγος, Βαγγέλης Γιαννίσης, Παναγιώτης Γιαννουλέας, Αντώνης Γκόλτσος, Βασίλης Δανέλλης, Φίλιππος Δρακονταειδής, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Κατερίνα Καριζώνη, Φώντας Λάδης, Στέφανος Μίλεσης, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Κώστας Μουζουράκης, Κωνσταντίνος Μπούρας, Σιδέρης Ντιούδης, Γιάννης Πανούσης, Απόστολος Σπυράκης, Χρύσα Σπυροπούλου, Κώστας Στοφόρος, Μιμή Φιλιππίδη, Φίλιππος Φιλίππου, Άγγελος Χαριάτης, Έλενα Χουσνή, Δημήτρης Χριστακόπουλος είναι οι συγγραφείς που συνεργάζονται για τη δημιουργία του αξιόλογου αυτού πονήματος.
Η αξιόλογη αυτή λογοτεχνική εργασία είναι ένα πολυφωνικό εγχείρημα που αναδεικνύει την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία και αποδεικνύει ότι η τελευταία έχει να δώσει πολλά στο αναγνωστικό κοινό.
Ο φόνος, το μυστήριο, η παραπλάνηση, η απονομή της δικαιοσύνης και η λύτρωση, ο παραβατικός κόσμος των σύγχρονων κοινωνιών, που αποδίδεται με την εξαιρετική πένα των παραπάνω λογοτεχνών, είναι τα βασικά συστατικά στοιχεία των αστυνομικών ιστοριών. Ωστόσο, πίσω από την αστυνομική πλοκή τους κρύβεται συχνά το παλλόμενο συναίσθημα των ηρώων, τα ψυχικά τραύματα και τα δράματα που οδηγούν κάποιον στο έγκλημα. Οι ιστορίες του βιβλίου ιχνηλατούν και φωτίζουν αυτές ακριβώς τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής, συναρπάζουν και καθηλώνουν με την πλοκή τους και γι’ αυτό διαβάζονται απνευστί.
Κλείνοντας το βιβλίο ο αναγνώστης μένει με την αίσθηση ενός μεγάλου και γοητευτικού ταξιδιού με όχημα την ευρηματική φαντασία των σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων, ενώ η εξαιρετική ποιότητα της εκδοτικής επιμέλειας ικανοποιεί εξίσου και τις πιο υψηλές αισθητικές απαιτήσεις.
Αστυνομικές ιστορίες
Αστυνομικά διηγήματα σύγχρονων Ελλήνων πεζογράφων
Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Εκδόσεις 24 γράμματα
σ. 272
ISBN: 978-618-201-050-1
Τιμή: 17,00€
Wednesday, October 28, 2020
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ FRACTAL
Φόνοι αλά ελληνικά
Γράφει η Πένυ Χριστοπουλου //
«Αστυνομικές Ιστορίες Ελλήνων πεζογράφων», εκδ. 24 Γράμματα
Η ανθρώπινη φύση ελκύεται από παράξενες, παράδοξες, τρομερές και φοβερές ιστορίες, μύθους, θεωρίες συνομωσίας, ανεξήγητα μυστήρια. Της αρέσει να ανακαλύπτει, να ψάχνει στα σκοτεινά λαγούμια, σε ανήλιαγα υπόγεια, σε έρημους τόπους τη λύση, τη λύτρωση, τον κατευνασμό των παθών και εν τέλει την κάθαρση.
Έτσι κι αλλιώς η απεικόνιση της ζωής στην τέχνη είναι δικαίωμα, όπως δικαίωμα είναι και η εισδοχή της τέχνης στη ζωή. Ένα είδος ώσμωσης σε μια δεύτερη ερμηνεία, μια καθάρια αλληλεπίδραση.
Δεν μπορεί παρά να αποτελεί μέρος των αναγνωστικών μας επιλογών η αστυνομική λογοτεχνία. Άλλοτε με περισσότερα αστυνομικά στοιχεία και άλλοτε με λιγότερο έντονα. Είναι ασφαλώς ένα είδος που γνωρίζει άνθηση.
Με ενδιαφέρει να έχω σφαιρική άποψη για τους Έλληνες συγγραφείς. Κι όταν συγκεντρώνονται σε μια ανθολογία ή σε έναν τόμο, αυτό είναι αναμφίβολα καλή είδηση. Όπως οι αστυνομικές ιστορίες από τα 24 γράμματα. Η ανθολόγηση είναι του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη που κατόρθωσε να συγκεντρώσει πλειάδα σύγχρονων συγγραφέων. Άλλοι από αυτούς είναι προσανατολισμένοι στη μυθοπλασία του αστυνομικού είδους κι άλλοι σε άλλο κλάδο της λογοτεχνίας. Όλοι ωστόσο με εξαιρετικά δείγματα γραφής. Είκοσι έξι διηγήματα ίδιου περίπου μεγέθους αλλά διαφορετικού ύφους, συνθέτουν μια συλλογή-αντιπροσωπευτικό δείγμα των Ελλήνων πεζογράφων που κινούνται πέριξ ή εντός των νερών της αστυνομικής λογοτεχνίας.
Κάθε διήγημα και ένα νέο ταξίδι, μια διαφορετική οπτική των πραγμάτων, μια αναγνωστική απόλαυση, αξίζει καθένα να διαβαστεί από λάτρεις και μη του είδους.
Thursday, October 22, 2020
Thursday, October 15, 2020
«Αρχαία δίψα», είναι η τελευταία ποιητική συλλογή της Κατερίνας Καριζώνη που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη, με πολλούς συμβολισμούς όπως μας είπε η ίδια η ποιήτρια. Για τη «Αρχαία δίψα» λοιπόν και για πολλά άλλα, ήθελα να μιλήσω μαζί της.
Κυρία Καριζώνη ευχαριστώ που μου παραχωρείτε συνέντευξη για το Bookia.Γιατί αρχαία δίψα το νέο σας ποιητικό βιβλίο; Πιστεύετε πως αν δεν υπάρχει παρελθόν δεν υπάρχει παρόν και μέλλον;
Αρχαία δίψα είναι ο τίτλος ενός ποιήματος μέσα στη συλλογή που έχει πολλαπλούς συμβολισμούς και αποκτά επικαιρότητα στις μέρες μας, καθώς αναφέρεται στον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν έπεσε ο περίφημος λοιμός των Αθηνών και προκλήθηκε λειψυδρία. Την ίδια λειψυδρία βιώνουμε και σήμερα μιλώντας μεταφορικά, σε πολλά επίπεδα, προσωπικό, κοινωνικό, πολιτικό, συναισθηματικό κλπ. Ναι, χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει μνήμη, ούτε Ιστορία, δεν υπάρχει συνέχεια, ο άνθρωπος είναι ξεκρέμαστος. Γι' αυτό το λόγο και η Ιστορία πάντα με απασχολούσε, όχι μόνο στην ποίηση, αλλά και στην πεζογραφία μου. Γιατί η γνώση της αποτελεί πυξίδα πλεύσης στο χρόνο.
Στο εξώφυλλο υπάρχει ο πίνακας του Εγγονόπουλου. Ακόμη αναφέρεται και ο Μίλτος Σαχτούρης μέσα σε ένα ποίημα σας. Είναι πηγή έμπνευσης ή έχετε επηρεαστεί από το δικό τους ποιητικό έργο;
Ο Σαχτούρης είναι ο αγαπημένος μου ποιητής, το μεγάλο μου πρότυπο, εκφράζει κορυφαίες στιγμές της Ελληνικής ποίησης και νομίζω πως θα αντέξει πιο πολύ απ όλους στον χρόνο. Έχω θητεύσει στην ποίηση του καθώς και στην ποίηση του Εγγονόπουλου, χρησιμοποιώ και εγώ τον υπερρεαλισμό και το μύθο και προτιμώ να μιλώ με εικόνες, έτσι ώστε να γίνονται πιο εύληπτα τα ποιήματά μου και να αντλούν τη δύναμή τους απ’ την αλληγορία.
Από τη Μάνη στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική. Δυο πατρίδες που σας εμπνέουν, που μοιράζεστε και λογοτεχνικά. Κάθε τόπος έχει τη δική του ιστορία;
Κάθε τόπος έχει τη δική του ατμόσφαιρα, όλη η Ελλάδα είναι μια μαγική χώρα με διαφορετικά τοπία και Ιστορία. Αυτή την εποχή ανακαλύπτω την Ιστορία της Χαλκιδικής που εκτός των άλλων αποτελεί έναν επίγειο παράδεισο και εμπνέομαι εξίσου απ' αυτήν, όπως και από τη Μάνη και τη Θεσσαλονίκη. Νομίζω πως ζούμε σ' ένα περιούσιο τόπο που τον αδικούν οι συγκυρίες, για να μην πω οι άνθρωποί του. Και του αξίζει καλύτερη μεταχείριση.
Έρωτας, αλήθεια, θάνατος, αγάπη. Τέσσερις λέξεις που πονούν τον κάθε άνθρωπο προσπαθώντας να βρει τις απαντήσεις ξύνοντας τις πληγές του;
Αυτά τα στοιχεία συνθέτουν, αλλά και στοιχειώνουν τη ζωή μας. Γι' αυτό και αποτελούν τους άξονες γύρω από τους οποίους κινείται θεματικά η ποίησή μου. Δεν ξέρω αν υπάρχουν απαντήσεις στα παραπάνω ζητήματα κι αν τις βρίσκουμε ποτέ, και όλη η περιπέτεια της ύπαρξης δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ταξίδι αέναης αναζήτησης. Γράφω βιώνοντας το έλλειμμα τους, το λίγο που σου προσφέρει η πραγματικότητα και προσπαθώ να γεμίσω τα κενά και να επουλώσω τα τραύματα με τη γραφή μου. Ωστόσο, η ποίηση υδρεύεται απ’ τις πληγές μας. Η Μούσα θέλει «αίμα» για να σου μιλήσει, όσο ακραίο και αν ακούγεται αυτό.
Έχετε γράψει πολλά βιβλία, από όλα σχεδόν τα είδη. Τι είναι αυτό που σας γυρνά πάλι στην Ποίηση; Τι αγαπά περισσότερο η Κατερίνα Καριζώνη και γιατί;
Η ποίηση ήταν πάντα παρούσα στη ζωή και στη γραφή μου. Εμπεριέχεται στα πεζογραφικά μου κείμενα, όταν δεν εκφράζεται με στίχους. Ποτέ δεν την εγκατέλειψα πραγματικά. Αποτελεί μεγάλη δεξαμενή ιδεών. Είναι λάθος να την εγκαταλείπει κανείς, αν φυσικά την έχει. Είναι ένα επιπλέον όπλο στη συγγραφική φαρέτρα του. Μια ιδιαίτερη αισθητική που σημαδεύει τη γραφή του.
Κατά τη γνώμη σας γιατί η Ποίηση δεν έχει μεγάλο μερτικό στις προτιμήσεις των αναγνωστών; Δεν μπορούν να την καταλάβουν;
Την καλή ποίηση την καταλαβαίνουν όλοι. Πολλοί όμως θεωρούν ότι η ποιητική γραφή είναι κάτι εύκολο και μπορούν να την επιχειρήσουν. Ειδικά στην Ελλάδα οι περισσότεροι γράφουν κρυφά, ή έχουν γράψει κατά καιρούς ποιήματα. Άλλωστε η ποίηση δεν προϋποθέτει εμπορικά κριτήρια για να εκδοθεί και οποιοσδήποτε μπορεί να τυπώσει μια συλλογή. Αυτό συσκοτίζει την εικόνα. Επειδή πάλι δεν υπάρχει αγορά για τα ποιητικά βιβλία, δημιουργούνται κλίκες που προωθούν τους «δικούς τους» και αποκλείουν τους άλλους και έτσι δε βγάζει κανείς εύκολα άκρη.
Οι αναγνώστες σας έχουν συνδέσει με ιστορικά βιβλία αλλά και μια ιδιαίτερη θεματογραφία. Πίσω από κάθε βιβλίο υπάρχει μια έρευνα. Πώς νιώθετε όταν μπαίνει η λέξη τέλος σε κάθε συγγραφικό ταξίδι;
Ναι, κάνω μεγάλη έρευνα για κάθε βιβλίο που γράφω. Δεν μπορεί κανείς να γράψει για μια άλλη εποχή χωρίς να ξέρει την καθημερινότητά της, τα ιστορικά γεγονότα που τη σηματοδοτούν, για τους ανθρώπους που έζησαν τότε. Μου φαίνεται αδιανόητο να γράψω για ένα ζήτημα αν δε γνωρίζω καλά το ιστορικό πλαίσιό του. Έχω γράψει για την παλιά Θεσσαλονίκη, για την Κατοχή, για το Βυζάντιο, για την Αλεξάνδρεια, για το Αιγαίο των πειρατών. Χωρίς ιστορική γνώση και τεκμηρίωση, αυτά τα θέματα θα ήταν αίολα. Θα έχαναν την ποιότητά τους. Δε μ’ ενδιαφέρει να γράψω απλές ιστορίες. Όσο για το τέλος κάθε βιβλίου, αισθάνομαι ότι γυρίζω από ένα μυστηριώδες και θαυμαστό ταξίδι στο χρόνο.
Απολαμβάνετε περισσότερο τη διαδρομή, σε όλα τα είδη που έχετε ασχοληθεί, ή το μετά; Έχετε αγωνία για την ανταπόκριση του κόσμου στο έργο σας;
Απολαμβάνω τη διαδρομή, αλλά με ενδιαφέρει και η ανταπόκριση. Άλλωστε η τελευταία είναι η μοναδική ανταμοιβή που παίρνει ο συγγραφέας, καθώς δύσκολα μπορεί να βιοποριστεί από τα βιβλία του. Εκείνο που με ενδιαφέρει όμως κατά βάθος είναι κατά πόσο τα γραφτά μου θα αντέξουν στον χρόνο. Κι αυτή είναι η πραγματική πρόκληση για έναν συγγραφέα ή ποιητή.
Τι έχετε να απαντήσετε σ’ αυτούς που ρωτούν «τι θέλει να πει ο ποιητής»;
Ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του κριτήρια για να ερμηνεύει τα λογοτεχνικά κείμενα. Υπάρχουν ποιήματα που άλλους τους συγκλονίζουν κι άλλους τους αφήνουν αδιάφορους. Παίζει βέβαια ρόλο και η παιδεία του καθενός. Όταν η ποίηση είναι δυνατή, δεν χρειάζεται εξηγήσεις, ούτε αναλύσεις. Πάλι δηλαδή είναι στην ευθύνη του ποιητή να περάσει σωστά το μήνυμα.
Πώς βίωσε, πως διαχειρίζεται η Κατερίνα Καριζώνη την εποχή του κορονοϊού;
Για μένα ο εγκλεισμός είναι modusvivendi, καθώς δεν μπορώ να γράψω αν δεν απομονωθώ. Μου λείπουν όμως τα ταξίδια, μου λείπουν τα θέατρα, οι παρουσιάσεις των βιβλίων, ο πολιτισμός εν γένει που έχει συρρικνωθεί πολύ τον τελευταίο καιρό. Ευτυχώς, ο κόσμος συνεχίζει να διαβάζει. Το βιβλίο δεν απειλεί την υγεία και μπορεί να σε ταξιδέψει μακριά. Και ίσως αυτό είναι το πιο αισιόδοξο πράγμα στην περίοδο που διανύουμε.
Με τι χρώματα θα τη χρωματίζατε; Αισιόδοξο ή απαισιόδοξο;
Γκρίζα ποντικί. Υπάρχει κάτι απροσδιόριστο στον ορίζοντα. Ζούμε μέσα σε μια απερίγραπτη ρευστότητα και ανασφάλεια. Τουλάχιστον εγώ έτσι αισθάνομαι. Πρόκειται για μια παράξενη εποχή που δεν την έχουμε ξαναβιώσει.
Ο Πολιτισμός είναι το πρώτο θύμα του κορονοιού. Όλες οι Τέχνες είναι σε μια ύφεση που δεν ξέρουμε πότε και πως θα βγούμε νικητές από αυτή τη δοκιμασία. Ας μιλήσουμε για το βιβλίο όμως. Χάνεται η επαφή με το αναγνωστικό κοινό. Αρχίζει μια νέα εποχή προβολής του βιβλίου;
Το βιβλίο καλά κρατεί όπως είπα και ίσως να είναι η μόνη διέξοδος μέσα σ' αυτό το σκοτεινό κλίμα για τον πολιτισμό. Η τεχνολογία πιθανόν να αλλάξει τους τρόπους προβολής του και αυτό ήταν αναπόφευκτο να συμβεί. Και μπορεί να είναι για καλό.
Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσο αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;
Είναι ένα μετερίζι. Βοηθάει να προβληθούν και να διαβαστούν τα βιβλία και αποτελεί ένα σοβαρό βήμα για τους συγγραφείς. Εγώ το παρακολουθώ και το συμβουλεύομαι.
Γράφετε αυτή την εποχή και τι θα περιμένουν οι αναγνώστες το επόμενο βιβλίο;
Γράφω ένα μυθιστόρημα για ένα άγνωστο ναυάγιο, βοηθάει σ' αυτό πολύ και ο ναυαγισμένος κόσμος μας. Αλλά αργώ ακόμα πολύ.
Με στίχους από το ποίημα «Η γυναίκα του Λωτ» για τους φίλους εραστές της Ποίησης θα ευχαριστήσω και θα ευχηθώ να είναι καλοτάξιδη κ. Καριζώνη η νέα σας ποιητική συλλογή!
Όμως εγώ κάθε φορά που επιστρέφω στην ποίηση
νιώθω σαν να ξαναγυρίζω στις αρχαίες αλυκές του
Κόσμου
κάτω από τροπικές βροχές
πλάι σε ωκεανούς που εξατμίστηκαν
πασχίζοντας ίσως να βρω
τα ίχνη από το πέρασμα
εκείνης της αρχέγονης γυναίκας που παράκουσε
-κι η ποίηση μια ανυπακοή είναι κατά βάθος
ένας παρα-πόταμος που περνάει
απ’ την Κόλαση και εκβάλλει στο χαρτί
μπροστά στα έκπληκτα μάτια σου…..
Wednesday, October 14, 2020
Αναδημοσίευση από το περιοδικό fractal
Η ζωή, ο έρωτας, η πόλη, η ποίηση
Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //
Κατερίνα Καριζώνη: “Αρχαία δίψα” Εκδόσεις Καστανιώτης, 2020, σελ. 66
Η Κατερίνα Καριζώνη εδώ και χρόνια μοιράζει την λογοτεχνική της δουλειά ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία κι είναι μάλλον δύσκολο να αποφανθεί κάποιος αν προτιμά, ή αγαπάει, περισσότερο το ένα από τα δύο είδη. Ενδεχομένως, τα αγαπάει και τα δύο εξίσου και η ίδια δυσκολεύεται να εκφράσει την προτίμησή της. Ωστόσο, το πρώτο της βιβλίο ήταν ποιητικό, το Πρωτοβρόχια (1969). Πρόσφατα, εξέδωσε το μυθιστόρημα Το λυκόφως του Αιγαίου (2019). Τώρα παρουσιάζει την ποιητική της συλλογή Αρχαία δίψα, όπου μιλάει για τη ζωή και τον έρωτα, αλλά και για την πόλη της, τη Θεσσαλονίκη, το χρόνο, τη φύση, μα και την ποίηση.
Το πρώτο ποίημα της συλλογής, «Τα τρομερά μπαλκόνια», που σύμφωνα με την ποιήτρια μοιάζουν με καράβια, αφού από την μπαλκονόπορτα βγαίνει ένας πλοίαρχος με καπέλο και χρυσά σιρίτια, είναι αρκετά αινιγματικό, αφού περιέχει και τους εξής στίχους:
Κανείς δεν συνειδητοποιεί το μυστικό ταξίδι
ούτε τη θέα, ή τη χαρά της πτήσης
κι ακόμα τη λαχτάρα της επιστροφής
Το δεύτερο ποίημα, το «Οι γερασμένες γυναίκες», είναι λιγότερο αινιγματικό, θα λέγαμε πως είναι αποκαλυπτικό, γεμάτο πικρές σκέψεις, αναφέρεται στο χρόνο και τις συνέπειές του πάνω στους ανθρώπους και όχι μόνο στις γυναίκες. Οι γυναίκες εδώ μεγαλώνουν, γερνάνε, γνωρίζουν τις αρρώστιες, τα φάρμακα και το θάνατο. Επίσης:
μοιάζουν με παράξενες μέλισσες συμπονετικές
τρυγούνε άγνωστα λουλούδια
που φυτρώνουν στις πληγές τους
τρυγούνε τα χαμένα χρόνια τους
βγάζουν μέλι πικρό και το μοιράζονται
βγάζουν δηλητήριο από τα δάκρυά τους και τα πίνουν
Οι πικρές σκέψεις συνεχίζονται και στο ποίημα «Η δική μου πόλη», όπου ενώ περιμένουμε την εξύμνηση, τη λατρεία, το θαυμασμό και τον έπαινο για τη γενέθλια πόλη, διαβάζουμε στίχους μελαγχολικούς με πικρές αναφορές:
Περνούν σαν μελαγχολικές παρελάσεις οι γενιές
αναδύονται στο σκοτεινό παρόν
χάνονται άδοξα στο μέλλον
κι εσύ ποτίζεις με μελάνη το χαρτί
για να ξορκίσεις το κακό
Οι πικρές σκέψεις επαναλαμβάνονται και σε άλλα ποιήματα, για να μην πούμε πως όλα είναι διαποτισμένα με μια θλίψη, ακόμα και όταν η ποιήτρια φέρνει μπροστά μας τα γερά και όμορφα σώματα των νέων που κολυμπούν. Αυτό συμβαίνει και στο «Μπάνιο στην πισίνα»:
Σκέφτηκα τότε πως θα ήθελα να επιστρέψω
στα καλοκαίρια της σπαταλημένης νιότης μου
στα μισοφωτισμένα δωμάτια
στα περίκλειστα χρόνια μου
να σκίσω μανιφέστα και γραφές
και περισπούδαστα βιβλία
που ετύρβαζαν περί πολλά και τίποτα δεν μου είπαν
Η επιστροφή στα παλιά, στη νεανική ηλικία, είναι τόσο επιτακτική που παρόμοιες σκέψεις υπάρχουν και σε άλλα ποιήματα, ανακατεμένες με πορτολάνους, αγκυροβόλια και πλοία, αλλά και όνειρα:
Το πικρό νερό της μνήμης
τα επικίνδυνα μπουγάζια στο κορμί
την πληγή που μας ξεδιψάει –μια βρυσούλα η ποίηση–
τις σκιές που κάποτε αγαπήσαμε παράφορα
κι έγιναν μαύρα πανιά στον ήλιο.
Το ποίημα που δίνει τον τίτλο στη συλλογή, το «Αρχαία δίψα», είναι ερωτικό, ερωτικότατο (με επιρροές από τον Γιώργο Σεφέρη), τυλιγμένο με πέπλα Ιστορίας, λοιμούς στην Αθήνα, Δωριείς και αρχαία τείχη:
Στη λάμψη απ’ τις φωτιές του Αι Γιαννιού
που τις φυσούσε ύπουλα ένας γλυκός νοτιάς
και άναβαν οι σπινθήρες των άστρων
ψηλά στο γαλαξία
ώρες σε κοίταζα στα μάτια και με κοίταζες
και αιώνια διψούσα
Στη συλλογή υπάρχουν παράξενα ποιήματα για πυγμάχους, για τον Μίλτο Σαχτούρη, για τρεις καλόγριες στον προθάλαμο ενός ιατρείου, για εκείνους που λύνουν σταυρόλεξα, για ανθρώπους-βιβλία, για τη μητέρα, τον πατέρα, τη γιαγιά και τη ραπτομηχανή Σίνγκερ, για διακοπές στη Χαλκιδική με καταιγίδα, αλλά αυτό που απασχολεί περισσότερο την ποιήτρια είναι η ποίηση, από αυτήν αντλεί χαρά και γαλήνη. Η αγάπη της για την ποίηση είναι εμφανής στο τελευταίο από αυτά, το «Τραγούδι»:
Ποίηση, μήλο των Εσπερίδων
μήλο μυρωδικό του παραδείσου
επτασφράγιστη ηδονή
τέρατα ελλοχεύουν πίσω από τις λέξεις
και μελανές οπές κρύβονται στις σιωπές σου.
Ύστερα από όλα αυτά, καθώς κλείνουμε το βιβλίο της Κατερίνας Καριζώνη, σκεφτόμαστε πως αν είχε αφιερωθεί αποκλειστικά στην ποίηση, μεταφέροντας σε ποιήματα τις ιδέες που υπάρχουν διάσπαρτες στα πεζογραφήματά της, θα είχε μια θριαμβευτική ποιητική πορεία, εφάμιλλη του Σαχτούρη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Tuesday, October 13, 2020
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Κυριακή Τσολάκη
Κάποιος σπουδαίος είχε συμβουλέψει κάποτε επίδοξους λογοτέχνες πως αν δεν τους γίνει αφόρητη η επιθυμία της γραφής, καλό είναι να μην επιχειρήσουν να γράψουν.
Κάτι τέτοιο συνέβη με την Κατερίνα Καριζώνη. Εν μέσω της πεζογραφίας τής προέκυψε η ποίηση και την άφησε αβίαστα να εκφραστεί βάζοντας για λίγο στην άκρη το μυθιστόρημα που ετοιμάζει. «Με πίεζε η ποίηση, ήθελε να βγει να ξεπηδήσει, να αποκαλυφθεί», παραδέχεται στη «ΜτΚ» η ίδια.
Έτσι προέκυψε η «Αρχαία Δίψα», μία συλλογή ποιημάτων που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Καστανιώτη». «Ήταν λάθος το ότι δεν έγραφα ποίηση τόσο καιρό. Ήμουν πολύ απορροφημένη από την πεζογραφία και κυρίως από το μυθιστόρημα. Απλώς, την ποίηση την ενσωμάτωνα μέσα στην πεζογραφία. Τώρα επιστρέφω γιατί κατάλαβα ότι έχω χρέος να μην αφήσω μισό το ποιητικό μου έργο. Πάντα ήθελα να γράψω ποίηση αλλά επειδή είχα μπει σε μια ρότα στην πεζογραφία το ανέβαλλα. Για μένα η ποίηση είναι η βάση μου στη λογοτεχνία, από εκεί ξεκίνησα και θα είμαι ποιήτρια πάντα. Θα γράφω ποίηση μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής μου, είτε μέσα από την πεζογραφία, είτε αυτούσια».
Το ποίημα της συλλογής που δίνει τον τίτλο του σε όλο το βιβλίο γράφτηκε απρόσμενα. «Μου είχαν παραγγείλει από μία εφημερίδα ένα διήγημα. Όταν όμως κάθισα να γράψω μου βγήκε αυτό το ποίημα», τονίζει η Κατερίνα Καριζώνη. Και μπορεί τελικά το δημιούργημά της αυτό να απορρίφθηκε από την εφημερίδα, αφού δεν ήταν πεζογράφημα όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί, έγινε όμως το κεντρικό κείμενο της νέας συλλογής της. Το δε θέμα του, παρότι προέρχεται από τον 5ο π. Χ αιώνα, είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ, αφού αναφέρεται στον λοιμό που είχε πέσει τότε στην Αθήνα. «Είχαν αδειάσει από νερό τα πηγάδια και οι στέρνες. Κάποιος ερωτευμένος περίμενε να πιει νερό από το φιλί της αγαπημένης του που όμως αργούσε να έρθει. Κάποτε τη βρήκε μετά από αμέτρητους αιώνες, θυμήθηκε δηλαδή ότι την είχε δει κάπου παλιά μέσα στα χρόνια και ξεκαθάρισε ότι η στιγμή ήταν αυτή που περίμενε το φιλί της», επισημαίνει η ποιήτρια.
«Ασχολούμαι με ένα πολύ μεγάλο ναυάγιο»
Μανιάτισσα στις ρίζες, Θεσσαλονικιά στην ουσία της αφού έχει ως έδρα της την πρωτεύουσα της Βόρειας Ελλάδας εδώ και πολλά χρόνια, η Κατερίνα Καριζώνη έχει στο ενεργητικό της πάνω από 30 βιβλία, ενώ πέρα από ποιήτρια και μυθιστοριογράφος είναι και συγγραφέας παιδικών βιβλίων και ερευνήτρια της ιστορίας.
Άλλωστε, αρκετά είναι τα μυθιστορήματά της που παρακινούν τον αναγνώστη να ασχοληθεί με την ιστορία, αφού έχουν μέσα τους πολλά τέτοια στοιχεία. «Κάνω έρευνα πολύ καιρό, πολλές φορές διαρκεί χρόνια, γράφω κάτι άλλο ενδιαμέσως, αλλά όλη καταλήγει σε ένα βιβλίο όπως ήταν για παράδειγμα ‘Το Λυκόφως του Αιγαίου’ για το οποίο αναζητούσα πληροφορίες δέκα χρόνια, καθώς και για τα άλλα βιβλία που έγραψα για την πειρατεία. Γενικά γύρω από αυτό το θέμα έψαξα πολύ. Όταν κατάλαβα πόσα λίγα στοιχεία υπάρχουν και πόσο λίγες είναι οι πηγές θεώρησα χρέος και καθήκον μου να ανακινήσω το ζήτημα αυτό. Γιατί οι πειρατές ήταν οι κλέφτες και οι αρματολοί της θάλασσας, για τους οποίους όμως δεν ξέρουμε τίποτα», τονίζει.
Με την ιστορία καταπιάνεται και το μυθιστόρημα που γράφει τώρα. «Ασχολούμαι με ένα πολύ μεγάλο ναυάγιο, δεν θα σας αποκαλύψω ποιο. Πρόκειται για κάτι που έγινε πριν από αιώνες και το ανακάλυψα τυχαία. Το μυθιστόρημα θα κυλάει σε δύο χρόνους: ο ένας θα είναι αυτός που συνέβη αυτό το γεγονός, το οποίο έχει πολύ σημασία για την ελληνική ιστορία και ο άλλος θα είναι ο μεσοπόλεμος στη διάρκεια του οποίου δύο άνθρωποι πηγαίνουν στον τόπο του ναυαγίου και το ψάχνουν, εξιχνιάζοντας μέσα από όλο αυτό τις ζωές και τις ψυχές τους. Δηλαδή το ναυάγιο γίνεται μια αφορμή να κοιτάξουν μέσα τους», αποκαλύπτει η συγγραφέας.
Με ήρωες πραγματικά πρόσωπα
Μιλάει με πάθος για όλα αυτά, χωρίς έπαρση και αλαζονεία, με τη σεμνότητα που θα έπρεπε κανονικά να διακρίνει τους ανθρώπους του πνεύματος. «Πόσο καλά γνωρίζεις τους ήρωές σου;», τη ρωτάω. «Δεν ξέρω να σου απαντήσω», λέει αμέσως και συνεχίζει: «Θα πω όμως ότι πολλές φορές είναι και πραγματικά πρόσωπα που τα μεταφέρω σε άλλον αιώνα, σε άλλη εποχή. Κάποιες άλλες είναι και πρόσωπα από το πολύ στενό μου περιβάλλον όπως ας πούμε ο γιος μου. Είναι κάποιοι χαρακτήρες δηλαδή που τους έχω δοκιμάσει, τους έχω ζήσει».
Παραδέχεται ότι συχνά ο συγγραφέας είναι κλέφτης προσωπικών στιγμών. «Πολλές φορές ντρέπομαι γιατί οι άλλοι είναι ανυποψίαστοι και τους παρακολουθώ κρυφά για να κλέψω λέξεις, φράσεις, αισθήματα. Δεν το κάνω όμως για κακό. Κάνω μία ζωντανή έρευνα στην ανθρώπινη ψυχή. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ και παίρνω κάποια στοιχεία».
Γυναίκα με άποψη, με πολιτική και κοινωνική θέση, σχολιάζει και όλα όσα συμβαίνουν σήμερα με τον κορονοϊό και την πανδημία. «Το βλέπω σαν έναν μεσαίωνα όλο αυτό που περνάμε. Έχει σταματήσει κάθε πολιτιστική δραστηριότητα. Οι συγγραφείς δεν μπορούμε να παρουσιάσουμε τα βιβλία μας, οι ηθοποιοί δεν μπορούν να παίξουν τις παραστάσεις τους, δεν μπορούμε να κάνουμε φεστιβάλ, πολιτιστικές εκδηλώσεις... Δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει όλο αυτό. Φοβάμαι πως ως ένα σημείο το πράγμα μπορεί να είναι και κατευθυνόμενο. Βλέπω γενικότερα σε όλο τον κόσμο και μία διάθεση αποψίλωσης των περιττών για το παγκόσμιο σύστημα πληθυσμών. Δεν είμαι συνωμοσιολόγος και καταλαβαίνω ότι είναι πολύ σοβαρή η κατάσταση, αλλά το πώς ξεκίνησε ο ιός, το γιατί δεν πήραν μέτρα, όλα αυτά είναι ερωτήματα, όταν μάλιστα έχουμε να κάνουμε με αναπτυγμένες χώρες».
Τέλος, της θέτω μία πρόκληση: «Τι θα έγραφες για την εποχή του κορονοϊού;», τη ρωτάω. «Θα έγραφα διηγήματα. Δεν μπορώ να συνοψίσω αυτή την ατμόσφαιρα, αυτό το καθεστώς σε ένα αποτέλεσμα, δεν μπορώ να καταλήξω, δεν ξέρω πού θα πάει, έχω αμφιβολίες και γι’ αυτό θα προτιμούσα τη μικρή φόρμα», καταλήγει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Οκτωβρίου 2020